'Gewoon' bizar

Nouran Salah is goed bezig.

Niet alleen haalde ze de afgelopen jaren meermaals de media en gaf ze zelfs een TEDx Talk op de Franse Universiteit in Egypte, maar ze figureerde ook in de documentaire The Engine Inside, die in 2023 uitkwam. Deze documentaire toont het leven van zes mensen in verschillende gemeenschappen wereldwijd die de fiets gebruiken –bewust of onbewust – om de wereld rondom hen te verbeteren.

Het verhaal van Nouran speelt in de Egyptische hoofdstad Caïro, een van de drukste steden ter wereld, waar de chaotische straten vol zijn van alles – behalve van fietsen. Een gebrek aan goede infrastructuur maakt fietsen lastig, maar voor vrouwen zijn sociale stigma's op dit vlak een nóg groter obstakel.

Nouran wilde dat veranderen. Ondanks de culturele weerstand begon ze te fietsen. Véél te fietsen. Het vertrouwen dat ze kreeg, veranderde in initiatief. Ze richtte de Cairo Cycling Geckos op, een groep vrouwen die Nourans kalme opstandigheid delen en 'gewoon’ fietsen, onder meer tijdens een aantal jaarlijks georganiseerde events. De groep groeit gestaag en inmiddels kun je de Geckos overal in Caïro en buitenwijken tegenkomen. Wat begon als een vraag werd uiteindelijk het antwoord: Vrouwen hebben het recht om te fietsen, wát de traditie ook zegt.

Een jaar na de release van de documentaire zochten we Nouran op om te zien wat er in haar leven en in haar land is veranderd, en wat niet.

“Ik geloof in een betere toekomst voor de vrouwen in dit land.”

Nouran Salah

Q & A

Cannondale: Kun je eens iets over jezelf vertellen?
Nouran: Ik ben Nouran. Vroeger was ik interieurontwerper, maar ik heb die baan opgezegd. Ik was altijd al veel bezig gezondheid, fitness en welzijn en ben naast mijn werk ook altijd instructeur geweest wat die dingen betreft, dus ik besloot dat fulltime te gaan doen. Ik heb mijn eigen bureau, Flâneur Agency, waarmee ik yoga-retraites en avontuurreizen organiseer. Ik ben ook de oprichter van Cairo Cycling Geckos. Dus ja, dat is wat ik doe: bij mij draait het allemaal om beweging, in alle vormen.

C: Hoe ben je begonnen met fietsen?
N: Ik fiets al van jongs af aan. Mijn ouders vonden het erg belangrijk dat we alle basisvormen van sport die van pas komen in het leven leerden kennen. Dus ze leerden ons fietsen, zwemmen, paarrijden, schieten, al dat soort dingen. We leerden heel veel verschillende sporten en fietsen was een ervan. Om te fietsen gingen we elke zomer naar het strand, omdat het niet echt gebruikelijk was om dat in Egypte te doen. Dat ging zo tot ik ongeveer 12 of 13 was. Daarna stopte ik om de een of andere reden met fietsen.

Maar toen ik 19 was begon ik veel te reizen. In Europa begon ik te fietsen. Elke keer dat ik naar het buitenland ging – en ik reisde veel, heel veel – fietste ik en deed ik al mijn verplaatsingen op de fiets. Toen ik 26 was, vroeg ik me opeens af: “Waarom fiets ik alleen in het buitenland? Waarom doe ik dat niet in Egypte?”

Dus ik belde mijn vader en vroeg hem: “Denk je dat het oké is om een fiets te kopen en te gebruiken? Want ik snap het niet. Niemand fietst hier.”

En hij zei: “Ik weet het niet. De infrastructuur is niet echt goed. We hebben geen fietspaden en de mensen rijden als gekken. Er zijn geen verkeersregels.”

Toen zei ik: “Pap, als dat het probleem is, dan koop ik gewoon een fiets.”

Hij had zoiets van: “Ja, doen! Doe je ding!”

Dat is hoe ik begonnen ben. En sindsdien ben ik niet meer gestopt.

“Als je mentaal sterk bent, dan is alles mogelijk.”

Nouran Salah

C: Hoe heb je de houding ten opzichte van fietsende vrouwen in Egypte zien veranderen? Is er überhaupt verandering?
N: Natuurlijk. Ik ben begonnen in 2016 toen ik besloot dat ik iets revolutionairs moest doen om verandering teweeg te brengen in dit land, omdat je nooit een vrouw op een fiets ziet. En ik heb het tot het extreme doorgetrokken. Ik ging naar de gebieden waar vrouwen volledig bedekt zijn.

Maar toen, in 2019, begonnen we verandering te merken. In al de gebieden waar we doorheen fietsten of naartoe commuten, raakten ze eraan gewend om ons op de fiets te zien. We kregen geen opmerkingen meer. En werden niet meer uitgescholden. Nu maken mensen geen ophef meer als je op een fiets zit. Niemand joelt nog naar je, niemand kijkt zelfs nog. Je zit gewoon op een fiets. Dus ja, de houding is volledig veranderd. Ik herinner me de eerste keer dat ik in Caïro fietste. Het was net een circus.

“De reden dat ik nu ben waar ik ben, is dat ik op een gegeven moment heb besloten niet te luisteren naar wat mensen zeggen.”

Nouran Salah

De enige reden dat ik in staat was om deze dingen te doen, is omdat ik niet geloofde wat de mensen geloofden. Toen ze zeiden dat fietsen ervoor zou zorgen dat mijn maagdenvlies zou breken, geloofde ik dat niet. En ja, dat geldt voor alles. Bijvoorbeeld: als je alleen woont, ben je dan een prostituee? Je kunt zeggen wat je wilt. Ik bedoel, als ik me druk ga maken om wat iedereen van me vindt, ga ik niks bereiken in mijn leven. De reden dat ik nu ben waar ik ben, is juist dat ik op een gegeven moment heb besloten niet te luisteren naar wat mensen zeggen.

C: Hoe kunnen mensen jouw zaak steunen?
N: Er zijn heel veel manieren! We zijn heel blij als mensen oude fietsen doneren, of nieuwe fietsen kopen, of geld doneren aan ons doel. Via Western Union krijgen we veel donaties uit het buitenland van mensen die ons project fantastisch vinden en de mensen steunen ons nog steeds, al acht jaar lang. De fietscommunity in Egypte groeit. Hij is niet groot, maar hij groeit.

C: Wat heeft de toekomst voor jou in petto?
N: Totaal geen idee, maar ik denk heel veel avonturen, uitdagingen en grote, heel grote hobbels op de weg.

Ik denk en hoop ook een betere toekomst voor vrouwen, omdat ik geloof dat dit mijn levensdoel is: deze wereld makkelijker, veiliger en toegankelijker maken voor vrouwen, op alle vlakken. Dat is waarom ik gestopt ben met mijn passie – kunst en design – en besloten heb om me te richten op gezondheid en welzijn.

Ik geloof dat deze dingen een groot effect hebben op vrouwen en hun zelfvertrouwen. Als je gelooft in jezelf, vooral als je bijvoorbeeld gaat fietsen of yogaën – zoals de echt zware yogasessies waarbij je supergecompliceerde poses aanleert of heel moeilijke bewegingen – dan voel je dat je sterker wordt. En de conditie van je lichaam weerspiegelt zich volledig in je geest. Als je je fysiek sterk voelt, dan maakt dat je mentaal sterk. En als je mentaal sterk bent, dan is alles mogelijk.

Ik geloof in een betere toekomst voor de vrouwen in dit land. Ik stop niet met vechten. Ik stop niet met schrijven. Ik stop niet met zeuren over de verandering die ik in deze wereld wil zien.